Co powoduje rynek niedźwiedzia?

Nie ma na to pytanie jedoznacznej odpowiedzi. Mogą to być warunki monetarne, przesunięcia krzywej dochodowości, nadwyżki, implozja sektora, powrót nadmiernego popytu lub złe prawo wpływające na prawa własności. Z dużą dozą prawdopodobieństwa czynnik nie będzie taki sam jaki był poprzednio. Dwa rynki niedźwiedzia z rzędu rzadko zaczynają się od tych samych przyczyn, ponieważ większość inwestorów po takim ciosie ma dobrą pamięć i jest przygotowana na wydarzenie, które doprowadziło ich do upadku poprzednim razem.

Może podejrzewasz, że rozpocznie się rynek niedźwiedzia, ponieważ rynek byka trwa już zbyt długo. Zadaj sobie pytanie: Czy właściwie istnieje określony czas, w którym rynek byka musi trwać? Odpowiedź brzmi przecząco. Nie ma konkretnej długości trwania rynku byka. Jednak ponieważ rynki byka trwają dłużej niż przeciętnie, zwykle pojawia się stały strumień ludzi, którzy mówią, że rynek byka musi się skończyć, ponieważ jest za stary. To nie jest prawda. Wszystkie byki kończą się z własnych powodów i w końcu się skończą – ale czas jego trwania nie jest jednym z nich. Ludzie zaczęli mówić, że marsz byka z lat 90. był za stary już w 1994 roku (tylko o sześć lat za wcześnie). “Irracjonalna wybujałość” została po raz pierwszy wypowiedziana w 1996 roku – ponownie, znowu o wiele za wcześnie. Rynki byka mogą umrzeć ”w każdym wieku” i nie ma na to określonej reguły.

Jest prosty sposób aby przetestować tą zasadę. Znajdź kilka swoich ulubionych wskaźników i sprawdź, czy wcześniej niezawodnie prowadziły one do rynków niedźwiedzia. Przekonasz się, że nie istnieje żaden wskaźnik fundamentalny, żaden wskaźnik techniczny, żadna srebrna kula, nic, co samo w sobie idealnie przewidziałoby, kiedy rozpocznie się rynek niedźwiedzia. Nie można też mieć przeczucia, które wskazywałoby kiedy należy wyjść z inwestycji. Słyszę od zbyt wielu inwestorów (nawet profesjonalistów), że “mają jakieś przeczucie”, że rynek zmierza w jednym lub drugim kierunku, którego “nie potrafią wyjaśnić”, ale “po prostu wiedzą” – to bzdura.

Kłopoty z bańkami – to zawsze nowy paradygmat

Niechętnie używam słowa “bańka”, ponieważ jest ono tak często używane przez wielu, którzy nie do końca to określenie rozumieją. Bańki są o wiele częściej przewidywane, niż rzeczywiście się pojawiają. A kiedy pojawia się prawdziwa bańka, często się jej nie dostrzega. Prawdziwe bańki, zanim pękną, są często postrzegane jako “nowy paradygmat”, “nowa era”, fundamentalnie różniąca się od przeszłości, gdzie stare zasady już nie obowiązują, gdzie można uzyskać wspaniałe zyski przy niewielkim ryzyku lub bez ryzyka, ponieważ “tym razem jest inaczej”. Zanim w 1990 roku bańka w Japonii zaczęła pękać, Japonia była ona postrzegana jako kraj, w którym żyją doskonali biznesmeni, z którymi Zachód nie może konkurować. Kiedy technika była bańką, była to “Nowa Gospodarka”. Ale kiedy coś nazywane jest bańką, która jeszcze nie pękła, oznacza to, że cena bardzo wzrosła, a wiele osób obawia się, że znowu spadnie. Ten strach jest już często obecny na rynku, minimalizując ryzyko przez samą swoją obecność.

Kiedy coś jest naprawdę bańką, zwykle nie nazywa się tego bańką i ludzie się tego nie boją. W latach 1997, 1998 i 1999 prasa krajowa nie pisała o technice jako o bańce. Tony Perkins napisał książkę pod koniec 1999 roku, w której opisał akcje internetowe jako bańkę, ale nie została ona zbytnio zauważona.

Przypomnijmy sobie rok 1980 i to jak niepowstrzymany wydawał się sektor energetyczny. Dzięki niewłaściwemu zarządzaniu walutą przez banki centralne z lat 70-tych XX wieku, inflacja gwałtownie rosła, a surowce kwitły. OPEC był potężny, podczas gdy trwała wojna irańsko-iracka. Ropa kosztowała 33 dolary za baryłkę, a konsensus przewidywał 100 dolarów za baryłkę w ciągu czterech lat. Nikt nie wzywał do spadku cen ropy. Tak samo na początku 2000 roku: konsensus przewidywał potrojenie liczby użytkowników Internetu na świecie w ciągu czterech lat, a większość ludzi zapowiadała “Nową Ekonomię”, mówiąc takie rzeczy jak: Zarobki nie mają znaczenia. To nowy paradygmat. W marcu 2000 roku, 30 największych amerykańskich spółek stanowiło 49% wartości amerykańskiego rynku akcji – połowa z nich to akcje spółek technologicznych.

Cofnijmy się zatem do roku 1980, kiedy to 30 największych amerykańskich spółek stanowiło jedną trzecią wartości rynku amerykańskiego, a połowę z nich stanowiły spółki energetyczne: względne mnożniki wyceny w porównaniu do całego rynku dla energii w 1980 były podobne do tych dla Tech w 2000 roku. Zbyt wiele podobieństw – wszystkie niezauważone, jak się wydaje, przez nikogo.

Innym kluczowym, pominiętym podobieństwem była liczba IPO jako procent wszystkich akcji – pęczniejąca podaż. Bańka energetyczna również charakteryzowała się boomem IPO, a następnie załamaniem cen akcji. Podaż akcji spółek technologicznych może doprowadzić do spadku cen. W 1980 roku prawie połowa wzrostu wartości wszystkich nowych i istniejących spółek amerykańskich pochodziła z sektora energetycznego. W 1999 prawie cały ten wzrost pochodził z sektora technologicznego. Zauważ również podobieństwa między odsetkami nowych akcji Tech w stosunku do wszystkich nowych akcji i wszystkich akcji USA w 1999 roku do tych z 1980 bańki energetycznej. Ponadto, stosunek ceny do wartości księgowej każdego sektora był mniej więcej dwukrotnie wyższy niż wielokrotność rynku. Kto by dziś pamiętał, że w 1980 roku akcje spółek energetycznych były wyceniane jak akcje spółek wzrostowych? Straszne czasy. Kluczem jest to, że mało kto to widział lub o tym wspominał. Przyjrzyjmy się teraz względnej wadze tych dwóch sektorów. W szczytowym momencie w 1980 roku, udział energii w rynku amerykańskim wynosił 28%. Jednak eksplozja rynku technicznego była bardziej niezwykła – z 5% w 1992 roku do nieco ponad 30% w 1999. (…)